Từ xưa tới nay, trong văn hoá ăn uống của người Việt, hễ ai đang ốm, cảm lạnh hay ho hắng là người thân lại căn dặn kỹ càng: “Đừng ăn đồ tanh nhé!”. Câu dặn ấy nghe quen tai đến mức gần như trở thành điều mặc định trong mỗi lần kiêng khem. Và trong danh sách những món nên tránh ấy, tôm thường được đưa lên hàng đầu. Vậy thực tế bị ho có ăn tôm được không? Chúng ta cùng tìm hiểu lý giải chi tiết ở bài viết này!
1. Bị ho có ăn tôm được không?
Khi bị ho, nhiều người băn khoăn liệu có nên ăn tôm hay không vì lo ngại rằng tôm có thể khiến tình trạng ho nặng hơn. Dưới góc nhìn y khoa, câu trả lời không hoàn toàn là “nên” hay “không nên”, mà cần xét đến từng trường hợp cụ thể cũng như cách chế biến và tình trạng sức khỏe của người bệnh.
Tôm là một loại thực phẩm giàu dinh dưỡng, cung cấp nhiều protein chất lượng cao, các khoáng chất như kẽm, selen và vitamin B12. Những thành phần này có thể hỗ trợ hệ miễn dịch và giúp cơ thể phục hồi khi đang ốm. Tuy nhiên, tôm cũng là một trong những thực phẩm dễ gây dị ứng nhất, đặc biệt ở những người có cơ địa nhạy cảm. Dị ứng với tôm có thể gây ra các triệu chứng như ngứa cổ họng, nổi mẩn, khó thở hoặc thậm chí làm cơn ho trở nên dữ dội hơn. Do đó, nếu người bệnh có tiền sử dị ứng hải sản hoặc sau khi ăn tôm thấy ho nhiều hơn, tốt nhất nên tránh ăn trong thời gian bị bệnh.
Ngoài yếu tố dị ứng, khi ho, niêm mạc đường hô hấp thường bị viêm và trở nên nhạy cảm hơn. Nếu ăn tôm chưa được chế biến kỹ, hoặc ăn tôm lạnh, tôm chiên nhiều dầu mỡ thì dễ gây kích ứng cổ họng, khiến ho dai dẳng hơn.
Như vậy, người bị ho không nhất thiết phải kiêng tôm hoàn toàn. Nếu không có cơ địa dị ứng và tình trạng ho không quá nhạy cảm, bạn vẫn có thể ăn tôm với điều kiện chế biến phù hợp và ăn ở mức độ vừa phải. Tuy nhiên, nếu sau khi ăn tôm thấy ho tăng lên, ngứa cổ, hay có biểu hiện dị ứng, bạn nên dừng lại và tham khảo ý kiến bác sĩ. Sự cẩn trọng và lắng nghe cơ thể luôn là điều cần thiết trong quá trình hồi phục bệnh.
2. Ăn tôm đúng cách khi đang bị ho
Nếu bạn không bị ho do dị ứng thì vẫn có thể ăn tôm nhưng cần lưu ý ăn đúng cách để không làm tình trạng ho trở nên tệ hơn:
1. Chế biến tôm đúng cách để tránh kích ứng cổ họng
Tôm là thực phẩm có tính hàn, nếu chế biến không phù hợp sẽ dễ gây lạnh bụng, kích thích cổ họng, nhất là khi cổ họng đang sưng viêm do ho. Vì vậy, cách nấu rất quan trọng:
- Tránh ăn tôm sống, tôm tái, gỏi tôm: Những món này dễ khiến cổ họng bị kích ứng, không tốt cho hệ tiêu hóa, nhất là khi cơ thể đang yếu.
- Ưu tiên các món nấu chín kỹ, dễ tiêu như: tôm hấp, tôm luộc, cháo tôm nóng… Những món này giúp giữ lại dưỡng chất mà vẫn nhẹ nhàng với cổ họng.
- Kết hợp với các nguyên liệu ấm nóng như gừng, tiêu, hành: Đây là cách dân gian đơn giản nhưng hiệu quả, giúp trung hòa tính mát của tôm, hỗ trợ tiêu hóa và làm dịu đường hô hấp.
2. Ăn với lượng vừa phải, theo dõi phản ứng của cơ thể
Ngay cả khi bạn không có tiền sử dị ứng, khi đang ho, cơ thể vẫn có thể nhạy cảm hơn bình thường. Vì vậy:
- Chỉ nên ăn với lượng nhỏ, khoảng 2 – 3 con tôm mỗi lần ăn để thăm dò phản ứng của cơ thể.
- Quan sát kỹ sau khi ăn: Nếu bạn thấy ho nhiều hơn, cổ họng ngứa rát hoặc có dấu hiệu khó chịu, hãy ngưng ngay và không nên ăn lại trong vài ngày tới.
- Tuyệt đối không ép bản thân ăn tôm nếu đang trong giai đoạn ho nặng, ho kéo dài, hoặc đang dùng thuốc điều trị dị ứng.
3. Những đồ ăn khác mà người bị ho cũng nên hạn chế
Ngoài tôm, người bị ho cũng nên chú ý kiêng hoặc hạn chế một số loại thực phẩm có thể làm kích thích niêm mạc họng, tăng tiết đờm, hoặc khiến tình trạng viêm kéo dài hơn. Dưới đây là những nhóm thực phẩm phổ biến mà người đang bị ho nên cân nhắc tránh trong thời gian điều trị:
1. Đồ ăn lạnh hoặc uống nước đá
Đây là nhóm dễ làm cơn ho kéo dài hoặc nặng hơn, đặc biệt là với ho do viêm họng, cảm lạnh hoặc viêm phế quản. Đồ lạnh làm co mạch vùng hầu họng, giảm tuần hoàn máu, từ đó khiến tình trạng viêm khó lành hơn và làm tăng cảm giác ngứa, rát cổ họng.
2. Thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán
Các món chiên xào, đồ ăn nhanh nhiều dầu mỡ không chỉ khó tiêu mà còn có thể làm tăng phản ứng viêm trong cơ thể. Với người đang bị ho, những món này dễ gây cảm giác khé cổ, vướng đờm và làm tình trạng ho kéo dài.
3. Đồ ăn cay, nóng
Tiêu, ớt, gừng tươi số lượng lớn hay các món có nhiều gia vị cay có thể làm kích ứng mạnh niêm mạc họng, gây nóng rát và ho dữ dội hơn. Mặc dù gừng có thể tốt với ho nếu dùng đúng cách (ví dụ: pha trà gừng ấm), nhưng nếu lạm dụng trong nấu ăn có thể phản tác dụng.
4. Thực phẩm ngọt, nhiều đường tinh luyện
Đường trắng và các món tráng miệng quá ngọt có thể làm tăng tiết dịch nhầy, khiến đờm nhiều hơn và làm cổ họng khó chịu. Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng đường có thể làm giảm hiệu quả của hệ miễn dịch, khiến cơ thể lâu khỏi bệnh hơn.
5. Hải sản có vỏ cứng như cua, ghẹ, sò, ốc (đặc biệt nếu có cơ địa dị ứng)
Tương tự tôm, các loại hải sản này cũng chứa protein lạ dễ gây dị ứng. Với người có cơ địa nhạy cảm, ăn những thực phẩm này khi bị ho có thể gây nổi mẩn, khó thở hoặc ho tăng lên do kích thích đường hô hấp.
6. Thức uống có cồn và caffeine
Rượu, bia, cà phê có thể làm khô niêm mạc họng, gây mất nước, khiến cổ họng càng dễ tổn thương. Ngoài ra, các chất này có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ, yếu tố quan trọng giúp cơ thể hồi phục.
Tóm lại, trong thời gian bị ho, người bệnh nên ưu tiên ăn uống thanh đạm, dễ tiêu hóa, giữ ấm vùng cổ và bổ sung đủ nước. Tránh các thực phẩm có khả năng kích ứng hoặc gây dị ứng tùy theo cơ địa, để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phục hồi. Nếu triệu chứng kéo dài hoặc nặng hơn sau khi ăn một số món, nên ghi nhận và thông báo với bác sĩ điều trị để được tư vấn chính xác hơn.