Có nhiều người thường xuyên gặp phải tình trạng đờm trong cổ họng có mùi hôi, nhưng lại không rõ nguyên do. Đây không chỉ là dấu hiệu của vấn đề về sức khỏe mà còn có thể ảnh hưởng đến giao tiếp, tự tin trong cuộc sống. Bài viết sẽ giúp bạn tìm hiểu những nguyên nhân phổ biến gây ra hiện tượng này.
Mục lục
1. Nguyên nhân gây đờm trong cổ họng có mùi hôi
1.1. Các bệnh lý vùng tai – mũi – họng thường gặp
Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng đờm trong cổ họng có mùi hôi. Các bệnh lý tai – mũi – họng thường khiến dịch tiết ứ đọng, nhiễm khuẩn và gây mùi khó chịu:
- Viêm xoang mạn tính: Khi các xoang bị viêm lâu ngày, dịch nhầy có thể tích tụ và chảy xuống họng. Dịch này thường đặc, màu vàng hoặc xanh, chứa nhiều vi khuẩn nên dễ sinh mùi hôi. Người bệnh thường xuyên cảm thấy vướng đờm, cổ họng có mùi lạ, đặc biệt là vào buổi sáng.
- Viêm amidan có mủ, sỏi amidan: Amidan có cấu trúc hốc, tạo điều kiện cho vi khuẩn, thức ăn thừa và tế bào chết tích tụ. Theo thời gian, các chất này tạo thành sỏi amidan – các cục nhỏ màu trắng ngà, có mùi rất hôi và dễ bong ra. Đây là nguyên nhân thường bị bỏ qua nhưng lại gây mùi rất rõ rệt khi ho hoặc khạc đờm.
- Viêm họng hạt kéo dài: Viêm họng mạn tính khiến niêm mạc họng dày lên, tiết nhiều đờm hơn bình thường. Khi có bội nhiễm, đờm có thể trở nên đặc, đổi màu và có mùi khó chịu, nhất là khi không được điều trị dứt điểm.
Những bệnh lý này thường đi kèm triệu chứng như nghẹt mũi, ho kéo dài, đau rát họng, hôi miệng và cần được điều trị triệt để để loại bỏ nguyên nhân gốc gây mùi.
1.2. Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)
Trào ngược axit dạ dày là nguyên nhân ít ai ngờ tới nhưng lại khá phổ biến, đặc biệt ở người ăn uống thất thường hoặc stress kéo dài. Khi axit và dịch tiêu hóa trào lên thực quản, chúng có thể đi xa hơn lên vùng hầu họng, gây kích ứng niêm mạc và dẫn đến tình trạng tăng tiết đờm.
Đờm trong trường hợp này không chỉ nhiều mà còn có mùi lạ, thường là mùi chua hoặc hôi, do ảnh hưởng của dịch vị dạ dày. Ngoài ra, axit cũng khiến niêm mạc họng bị viêm nhẹ, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, góp phần làm đờm có mùi nặng hơn.
Các triệu chứng thường đi kèm gồm:
- Ợ chua, ợ nóng sau ăn
- Cảm giác nóng rát ngực
- Ho khan về đêm hoặc sáng sớm
- Cổ họng luôn có cảm giác vướng
Nếu không được kiểm soát, trào ngược kéo dài không chỉ gây hôi miệng và đờm hôi mà còn ảnh hưởng đến chức năng hô hấp, thậm chí gây viêm thanh quản, viêm họng mạn tính tái phát. Việc điều trị nguyên nhân trào ngược là rất quan trọng để cải thiện tình trạng đờm.
1.3. Các nguyên nhân ít gặp nhưng nguy hiểm hơn
Trong một số trường hợp, đờm có mùi hôi có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý nghiêm trọng, cần được lưu ý:
- Viêm phế quản mạn, giãn phế quản: là các bệnh lý đường hô hấp dưới khiến phổi và phế quản tăng tiết chất nhầy. Đờm từ các bệnh này thường có mùi hôi nặng, đặc, màu vàng hoặc xanh, đôi khi có mủ hoặc lẫn máu. Người bệnh thường ho nhiều, đặc biệt vào buổi sáng.
- Ung thư vòm họng hoặc các khối u vùng tai – mũi – họng: đây là nguyên nhân ít gặp nhưng nguy hiểm. Các khối u có thể làm tắc nghẽn lưu thông dịch tiết, gây loét mô và bội nhiễm, dẫn đến đờm có mùi tanh, hôi kéo dài không dứt, kèm theo triệu chứng như khàn tiếng, nuốt vướng, chảy máu cam, sụt cân bất thường.
Nếu đờm có mùi kèm theo các biểu hiện bất thường như kéo dài nhiều tuần, khạc ra máu, đau tai, nghẹt mũi một bên hoặc sụt cân nhanh, người bệnh nên đến bệnh viện kiểm tra chuyên sâu để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm.
2. Thấy đờm có mùi hôi phải làm sao?
Trong đa số trường hợp, đờm có mùi hôi là biểu hiện của các tình trạng lành tính như viêm họng, viêm amidan, hoặc do vệ sinh răng miệng kém. Những nguyên nhân này thường dễ xử lý nếu được phát hiện và điều trị sớm.
Khi gặp tình trạng đờm có mùi hôi, bạn có thể bắt đầu cải thiện tại nhà bằng một số mẹo dân gian như là:
- Uống nước ấm pha mật ong và chanh: Mật ong có đặc tính kháng khuẩn nhẹ, còn chanh giúp làm loãng đờm và làm sạch họng, hỗ trợ giảm mùi hôi hiệu quả.
- Ngậm hoặc súc miệng nước muối ấm: Giúp làm sạch vi khuẩn và dịch tiết trong họng, giảm hiện tượng đờm đặc và mùi hôi.
- Xông hơi với các loại thảo dược: Các loại thảo dược như lá xông (kinh giới, tía tô, ngải cứu), sả, gừng có chứa tinh dầu giúp làm thông thoáng đường thở và long đờm. Bạn có thể đun một nồi nước với các loại lá này và xông hơi trong khoảng 10-15 phút.
- Uống các loại trà thảo dược: Một số loại trà thảo dược như trà gừng, trà cam thảo, trà húng chanh có tác dụng làm ấm phổi, giảm ho và long đờm. Bạn có thể pha trà và uống nhiều lần trong ngày.
Bên cạnh đó bạn cũng cần chú ý uống đủ nước, vệ sinh răng miệng sạch sẽ và tránh hút thuốc hay uống rượu bia.
Nếu có các dấu hiệu dưới đây thì bạn cần nhanh chóng đi khám:
- Đờm có mùi hôi kéo dài hơn 7-10 ngày không giảm.
- Đờm có máu hoặc thay đổi màu sắc bất thường.
- Mùi hôi ngày càng nặng, không cải thiện dù đã áp dụng biện pháp tại nhà.
- Kèm theo triệu chứng khó nuốt, khàn tiếng kéo dài, ho nhiều, sốt hoặc sụt cân bất thường.
Khi có các dấu hiệu trên, bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tai – mũi – họng hoặc hô hấp để được thăm khám, làm các xét nghiệm cần thiết và chẩn đoán nguyên nhân chính xác.
Sau khi xác định nguyên nhân, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Chẳng hạn như:
- Viêm xoang mạn tính: Điều trị thường bao gồm dùng thuốc kháng sinh (nếu có nhiễm khuẩn), thuốc xịt mũi corticosteroid để giảm viêm và thực hiện rửa xoang nhằm làm sạch dịch tiết.
- Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD): Bệnh nhân được chỉ định dùng thuốc ức chế tiết axit, đồng thời điều chỉnh chế độ ăn uống và lối sống (tránh thức ăn kích thích, không nằm ngay sau ăn, giảm cân nếu thừa).
Việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị và tái khám định kỳ là rất quan trọng để loại bỏ triệt để nguyên nhân gây đờm hôi, ngăn ngừa tái phát và tránh biến chứng nguy hiểm.