Khi bị ho, nhiều người thường được khuyên nên kiêng ăn thịt gà vì sợ bệnh lâu khỏi hay ho nặng hơn. Nhưng liệu lời truyền miệng này có cơ sở khoa học? Và trong trường hợp nào thì nên kiêng hay vẫn có thể ăn bình thường? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn dưới góc nhìn cả Đông y lẫn Tây y.
[tic]
1. Chế độ ăn uống ảnh hưởng thế nào đến quá trình hồi phục khi bị ho
Khi bị ho, cơ thể đang phản ứng lại với tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng ở đường hô hấp. Lúc này, ngoài việc dùng thuốc theo chỉ định (nếu có), một chế độ ăn uống đúng cách sẽ đóng vai trò hỗ trợ rất quan trọng trong việc rút ngắn thời gian hồi phục.
Các thực phẩm giàu dinh dưỡng giúp cung cấp nguyên liệu cho cơ thể sản sinh kháng thể, giảm viêm, làm dịu niêm mạc họng và tăng cường sức đề kháng. Ví dụ, thực phẩm giàu vitamin C như cam, bưởi, kiwi giúp củng cố hàng rào miễn dịch. Gừng, tỏi, hành lại có tính kháng khuẩn, kháng viêm tự nhiên. Thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp giúp giảm áp lực cho hệ tiêu hóa đang bị ảnh hưởng do mệt mỏi, đồng thời làm dịu cổ họng.
Ngược lại, nếu ăn uống không đúng,chẳng hạn như tiêu thụ thực phẩm cay nóng, chiên rán hoặc lạnh sẽ khiến cổ họng bị kích ứng nhiều hơn, phản xạ ho tăng lên, thậm chí làm kéo dài thời gian bệnh.
Tóm lại, ăn uống lành mạnh không chỉ là bổ sung năng lượng, mà còn là một phần thiết yếu trong quá trình điều trị ho. Cơ thể được “nuôi dưỡng đúng cách” sẽ phục hồi nhanh hơn, nhẹ nhàng hơn và ít biến chứng hơn.
Thịt gà có gây ho nặng hơn không?
Quan điểm Đông y về thịt gà khi bị ho
Theo Đông y, thịt gà được xếp vào nhóm thực phẩm có tính ôn, vị ngọt, quy vào tỳ và vị. Tuy được xem là bổ dưỡng, giúp cơ thể phục hồi sau ốm, nhưng thịt gà cũng có đặc tính “sinh phong” tức dễ kích thích, gây động đến các chứng phong hàn hoặc phong nhiệt, đặc biệt ở người đang mắc bệnh lý hô hấp như ho, viêm họng.
Với những người bị ho khan kéo dài, ho do phong nhiệt (có sốt, khô miệng, họng đỏ rát) hoặc ho do dị ứng, Đông y thường khuyên nên hạn chế ăn thịt gà trong thời gian ho chưa khỏi. Lý do là vì thực phẩm có tính ôn có thể khiến tình trạng kích ứng cổ họng tăng lên, làm ho kéo dài hơn.
Tuy nhiên, đây không phải là khuyến cáo bắt buộc với tất cả mọi người bị ho, mà cần tùy cơ địa, thể trạng và loại ho đang gặp phải.
Phân tích dinh dưỡng của thịt gà dưới góc nhìn Tây y
Theo Tây y, thịt gà là một nguồn protein nạc chất lượng cao, cung cấp kẽm, sắt, vitamin B6 và B12 – những dưỡng chất quan trọng cho quá trình hình thành kháng thể và phục hồi mô tổn thương.
Đặc biệt, thịt gà luộc hoặc hấp thường được sử dụng trong chế độ ăn hỗ trợ phục hồi khi cảm cúm, viêm họng nhờ khả năng dễ tiêu hóa, ít chất béo và giúp bổ sung năng lượng.
Không có bằng chứng khoa học nào khẳng định rằng thịt gà khiến tình trạng ho trở nên nặng hơn. Trên thực tế, nếu được chế biến đúng cách và người bệnh không có phản ứng dị ứng, thịt gà hoàn toàn có thể là phần dinh dưỡng hữu ích trong giai đoạn điều trị.
Vì sao nhiều người vẫn cảm thấy ho tăng khi ăn thịt gà?
Mặc dù khoa học không chứng minh thịt gà làm nặng ho, nhưng không ít người vẫn phản ánh rằng họ ho nhiều hơn sau khi ăn món có thịt gà. Hiện tượng này có thể đến từ một vài nguyên nhân:
- Cách chế biến không phù hợp: Các món như gà rán, gà nướng, gà chiên giòn thường nhiều dầu mỡ, gia vị cay nóng. Những yếu tố này dễ làm cổ họng bị kích thích hơn, dẫn đến tăng phản xạ ho.
- Dị ứng nhẹ với protein trong thịt gà: Một số người có cơ địa nhạy cảm có thể gặp phản ứng nhẹ sau khi ăn gà như ngứa cổ, ho, nghẹt mũi.
- Trùng hợp ngẫu nhiên: Đôi khi, thời điểm ăn thịt gà lại trùng với giai đoạn ho chuyển nặng, khiến người bệnh lầm tưởng rằng nguyên nhân do thực phẩm. Trên thực tế, tình trạng bệnh diễn biến là do nhiều yếu tố phối hợp.
Do đó, việc ăn thịt gà khi bị ho có nên kiêng hay không còn tùy thuộc vào tình trạng cụ thể của người bệnh, cách chế biến và phản ứng cá nhân. Không nên hoàn toàn loại bỏ một thực phẩm bổ dưỡng như thịt gà chỉ vì kinh nghiệm truyền miệng, mà cần đánh giá dựa trên cả y học cổ truyền lẫn bằng chứng khoa học hiện đại.
Những trường hợp nên hạn chế hoặc kiêng thịt gà khi bị ho
Người bị ho do dị ứng thực phẩm
Nếu bạn nhận thấy các triệu chứng như ngứa họng, ho dữ dội, nổi mẩn, nghẹt mũi hoặc sổ mũi sau khi ăn thịt gà, rất có thể bạn đang bị dị ứng nhẹ với protein trong thịt gà hoặc các thành phần đi kèm trong món ăn.
Dị ứng thực phẩm có thể là nguyên nhân gián tiếp khiến cơn ho kéo dài hoặc nặng hơn. Trong trường hợp này, nên tạm ngưng ăn gà để theo dõi phản ứng của cơ thể. Nếu cần thiết, nên đi kiểm tra dị ứng để có hướng xử lý phù hợp.
Ho do viêm phế quản, viêm họng nặng có kích ứng
Khi bị viêm họng cấp, viêm phế quản có kèm triệu chứng đau rát họng, ho khan hoặc ho có đờm kéo dài, cổ họng thường ở trạng thái viêm và rất nhạy cảm. Thịt gà đặc biệt là phần da gà, hoặc khi chế biến bằng cách chiên, nướng có thể khiến niêm mạc họng bị kích ứng, làm tăng cảm giác ngứa, rát và gây ho nhiều hơn.
Ở giai đoạn này, dù thịt gà không trực tiếp gây bệnh, nhưng nên tạm kiêng để hạn chế phản ứng kích thích niêm mạc.
Trẻ em hoặc người có hệ tiêu hóa yếu
Ở trẻ nhỏ hoặc người lớn tuổi, hệ tiêu hóa và miễn dịch còn yếu. Dù thịt gà là thực phẩm tốt, nhưng nếu chế biến khó tiêu (rán, chiên, nướng) hoặc ăn quá nhiều có thể gây đầy bụng, khó tiêu, gián tiếp làm tăng ho do dịch tiêu hóa trào ngược.
Vì vậy, chỉ nên dùng thịt gà nạc, chế biến dạng mềm như cháo, canh và theo dõi phản ứng sau khi ăn.
Các món ăn từ thịt gà phù hợp cho người bị ho nhẹ
Nếu tình trạng ho không quá nặng, không do dị ứng hoặc viêm cấp, một số món ăn từ thịt gà chế biến đúng cách có thể giúp bổ dưỡng và hỗ trợ quá trình hồi phục.
Cháo gà gừng hành
Đây là món ăn truyền thống, dễ tiêu, có khả năng làm ấm cơ thể và hỗ trợ long đờm.
- Gừng có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, giúp làm dịu cổ họng.
- Hành lá giúp giải cảm, hỗ trợ hô hấp.
Kết hợp với thịt gà nạc, cháo gà gừng hành là món ăn phù hợp với người bị ho nhẹ do cảm lạnh hoặc thay đổi thời tiết.
Gà hấp lá chanh
Lá chanh chứa tinh dầu có tính kháng khuẩn, giúp giảm mùi tanh của thịt gà và kích thích tiêu hóa. Món gà hấp lá chanh không nhiều dầu mỡ, ít gia vị kích thích, giúp giảm cảm giác buồn nôn và không làm cổ họng bị kích ứng, thích hợp với người bị ho nhẹ, không có viêm nhiễm nặng.
Canh gà hầm thuốc bắc (cho người ho không viêm cấp)
Với người bị ho lâu ngày nhưng không kèm theo các triệu chứng viêm cấp tính (sốt cao, đau rát họng nhiều), món gà hầm thuốc bắc là lựa chọn giúp bồi bổ khí huyết, tăng sức đề kháng, phục hồi thể trạng.
Tuy nhiên, nên tránh sử dụng các vị thuốc quá nóng trong món này nếu đang bị ho có dấu hiệu nhiệt (miệng khô, họng rát, táo bón…).
Tóm lại, khi bị ho, việc ăn thịt gà không hoàn toàn phải kiêng nhưng cần tùy theo nguyên nhân gây ho và cách chế biến món ăn. Với người ho nhẹ, không viêm nhiễm cấp tính, thịt gà chế biến đúng cách có thể giúp phục hồi sức khỏe. Tuy nhiên, nếu ho do dị ứng, viêm họng nặng hay tiêu hóa yếu, nên thận trọng hoặc tạm thời tránh để tránh làm triệu chứng nặng thêm.