Mật ong từ lâu đã được biết đến là một loại “thuốc” tự nhiên quý giá với nhiều công dụng đối với sức khỏe, đặc biệt trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh về đường hô hấp như viêm phế quản.
Mục lục
1. Công dụng của mật ong với bệnh viêm phế quản
1. Kháng khuẩn và kháng virus:
Chống lại tác nhân gây bệnh: Mật ong chứa các hợp chất kháng khuẩn và kháng virus tự nhiên, giúp ức chế sự phát triển của vi khuẩn và virus – những tác nhân chính gây ra viêm phế quản. Trong phòng thí nghiệm, mật ong đã được chứng minh có khả năng chống lại nhiều loại vi khuẩn gây bệnh, bao gồm cả những chủng kháng kháng sinh như Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng) và Pseudomonas aeruginosa.
Chất defensin-1: Một số nghiên cứu đã tìm thấy trong mật ong một thành phần mới là defensin-1, có tác dụng diệt khuẩn rất hiệu quả. Điều này cho thấy mật ong có thể đóng vai trò như một chất kháng sinh tự nhiên, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng.
2. Chống viêm và làm dịu đường hô hấp:
Giảm sưng và viêm: Mật ong giàu các hợp chất chống oxy hóa như polyphenol, flavonoid và enzyme kháng viêm, giúp giảm tình trạng sưng tấy và viêm nhiễm ở màng nhầy đường hô hấp, từ đó giúp người bệnh thở dễ dàng hơn.
Làm dịu cổ họng: Vị ngọt thanh và độ sánh của mật ong tạo ra một lớp màng bảo vệ trên niêm mạc họng, giúp làm dịu cảm giác ngứa rát, đau họng và khó chịu do viêm phế quản gây ra. Mật ong cũng kích thích tuyến nước bọt tiết ra nhiều nước bọt hơn, bôi trơn đường thở và giảm kích ứng.
3. Long đờm và giảm ho:
Làm loãng đờm: Mật ong giúp làm loãng chất nhầy (đờm) tích tụ trong đường hô hấp, làm cho đờm dễ dàng được tống xuất ra ngoài, từ đó giúp thông thoáng đường thở và giảm tình trạng tắc nghẽn ở ngực.
Giảm ho hiệu quả: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mật ong có thể giúp giảm tần suất và mức độ nghiêm trọng của các cơn ho, thậm chí còn hiệu quả hơn một số loại thuốc ho không kê đơn đối với trẻ em trên 1 tuổi. Tác dụng làm dịu họng và làm loãng đờm của mật ong góp phần quan trọng vào khả năng giảm ho này.
4. Tăng cường hệ miễn dịch:
Chống oxy hóa: Mật ong chứa các chất chống oxy hóa dồi dào, giúp bảo vệ tế bào khỏi tác động của các gốc tự do và mầm bệnh xâm nhập từ bên ngoài.
Nâng cao sức đề kháng: Việc bổ sung mật ong đều đặn giúp cung cấp thêm chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể, tăng cường sức đề kháng từ bên trong, giúp cơ thể chống lại các bệnh liên quan đến vi khuẩn, virus và nhanh chóng phục hồi sau khi bị bệnh.
2. Mẹo cải thiện viêm phế quản tại nhà với mật ong
Mật ong là nguyên liệu tự nhiên chứa nhiều hoạt chất có tính kháng khuẩn, kháng viêm và làm dịu niêm mạc họng. Dưới đây là 5 cách sử dụng mật ong được nhiều người áp dụng để hỗ trợ giảm triệu chứng của viêm phế quản.
1. Mật ong ngâm gừng
Gừng là thảo dược có tính ấm, hỗ trợ kháng khuẩn và tiêu đờm hiệu quả. Khi kết hợp với mật ong, bài thuốc này giúp làm dịu cổ họng, giảm ho khan và đau rát.
Nguyên liệu:
- Gừng tươi (1 củ vừa)
- Mật ong nguyên chất
Cách thực hiện:
- Rửa sạch gừng, gọt vỏ rồi giã nhuyễn.
- Cho phần gừng đã chuẩn bị vào lọ thủy tinh, đổ mật ong ngập gừng.
- Ngâm hỗn hợp ít nhất 1 ngày, sau đó dùng 1 thìa nhỏ, 2–3 lần mỗi ngày.
2. Mật ong ngâm tỏi
Tỏi là dược liệu có tác dụng diệt khuẩn, tiêu viêm và tăng cường đề kháng. Khi ngâm với mật ong, hỗn hợp này giúp cải thiện các triệu chứng viêm đường hô hấp rất hiệu quả.
Nguyên liệu:
- Tỏi (5–6 tép)
- Mật ong nguyên chất
Cách làm:
- Lột sạch vỏ tỏi, thái lát mỏng rồi cho vào lọ thủy tinh.
- Đổ mật ong vào ngập tỏi và đậy kín.
- Ngâm từ 2–4 ngày, sau đó có thể sử dụng.
- Ngậm một lát tỏi ngâm mật ong mỗi sáng và tối.
3. Mật ong pha nước ấm
Cách đơn giản nhất nhưng rất hữu ích trong việc làm dịu cổ họng, giảm ho và hỗ trợ tiêu hóa.
Nguyên liệu:
- 1 đến 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất
- 1 cốc nước ấm (không quá nóng)
Cách dùng:
- Pha mật ong vào nước ấm và khuấy đều.
- Uống vào buổi sáng và tối, mỗi lần 1 cốc, đều đặn 3–5 ngày để thấy hiệu quả.
4. Mật ong và chanh
Hỗn hợp này cung cấp thêm vitamin C, hỗ trợ miễn dịch, giúp làm loãng chất nhầy và giảm viêm hiệu quả.
Nguyên liệu:
- 1 quả chanh tươi
- 1 thìa mật ong
- Nước ấm vừa đủ
Cách làm:
- Ngâm chanh trong nước nóng khoảng 10 phút, sau đó vắt lấy nước cốt.
- Hòa nước cốt chanh với mật ong vào ly nước ấm.
- Chia thành 2–3 lần uống trong ngày, dùng liên tục trong vài ngày.
5. Ngậm trực tiếp mật ong nguyên chất
Phương pháp truyền thống này giúp giảm nhanh cảm giác đau họng và cơn ho, đồng thời làm dịu niêm mạc vùng hầu họng đang viêm.
Cách dùng:
- Ngậm 1 đến 2 thìa cà phê mật ong nguyên chất sau mỗi bữa ăn.
- Thực hiện đều đặn 3 lần mỗi ngày.
3. Một số bài thuốc Đông y chữa viêm phế quản từ mật ong
Các bài thuốc dưới đây sử dụng mật ong kết hợp với các dược liệu truyền thống nhằm hỗ trợ điều trị viêm phế quản, giúp giảm ho, tiêu đờm và phục hồi chức năng hô hấp. Người bệnh nên sử dụng đều đặn và tham khảo thêm ý kiến chuyên gia nếu có bệnh nền đi kèm.
Bài thuốc 1: Mật ong, vừng đen, đường phèn và gừng
Nguyên liệu:
- Mật ong: 120g
- Vừng đen: 250g
- Đường phèn: 120g
- Gừng tươi: 120g
Cách làm:
Vừng đen sao chín rồi sấy khô, sau đó tán thành bột mịn. Gừng tươi giã lấy nước cốt. Trộn đều bột vừng với đường phèn đập vụn, nước gừng và mật ong. Hấp chín hỗn hợp rồi đựng vào lọ kín để dùng dần.
Liều dùng:
Uống 20g/lần, ngày 2 lần.
Bài thuốc 2: Mật ong và bách bộ
Nguyên liệu:
- Mật ong: 150g
- Bách bộ khô: 120g
Cách làm:
Tán nhỏ bách bộ thành bột mịn rồi trộn đều với mật ong. Hấp cách thủy trong 1 giờ, sau đó sấy khô, bảo quản kín.
Liều dùng:
Uống 10g/lần với nước ấm, ngày 3 lần.
Bài thuốc 3: Mật ong và hỗn hợp củ quả
Nguyên liệu:
- Mật ong: 500g
- Hạt củ cải trắng: 250g
- Ngó sen: 250g
- Quả lê: 250g
- Quất hồng: 120g
- Đào nhân: 120g
Cách làm:
Các nguyên liệu đem sắc kỹ lấy nước, cô đặc lại thành dạng cao. Sau đó cho mật ong vào khuấy đều khi còn nóng. Bảo quản trong lọ kín.
Liều dùng:
Uống 10–20g/lần, ngày 2 lần.
Bài thuốc 4: Mật ong và trứng gà
Nguyên liệu:
- Mật ong: 35g
- Trứng gà: 1 quả
Cách làm:
Đun sôi nhẹ mật ong với một ít nước, sau đó đập trứng vào nấu chín trên lửa nhỏ. Dùng khi còn ấm.
Liều dùng:
Uống mỗi ngày 1 lần.
Bài thuốc 5: Mật ong kết hợp các vị thuốc ho
Nguyên liệu:
- Mật ong: 250g
- Đường đỏ: 300g
- Hạnh nhân: 100g
- Ma hoàng: 30g
- Tử uyển: 100g
- Tô tử: 60g
Cách làm:
Ngâm các vị thuốc trong nước lạnh khoảng 1 giờ rồi sắc hai lần, mỗi lần 30 phút. Lọc lấy nước, cô đặc lại, sau đó trộn với mật ong và đường đỏ. Chưng cách thủy hỗn hợp trong 2 giờ, để nguội và bảo quản kín.
Liều dùng:
Uống 10g/lần với nước ấm, ngày 2 lần.
Bài thuốc 6: Mật ong và cam thảo
Nguyên liệu:
- Mật ong: 30g
- Cam thảo: 6g
- Giấm ăn: 10g
Cách làm:
Cho tất cả nguyên liệu vào chén, hãm với nước sôi như pha trà. Dùng khi còn ấm.
Liều dùng:
Uống thay trà trong ngày.
Bài thuốc 7: Mật ong, xuyên bối mẫu và lá sơn tra
Nguyên liệu:
- Mật ong: lượng vừa đủ
- Xuyên bối mẫu: 7g
- Lá sơn tra (bỏ lông): 70g
- Đường mạch nha: 70g
Cách làm:
Lá sơn tra sắc 2 lần lấy nước, trộn với bột xuyên bối mẫu, đường mạch nha và mật ong. Cô đặc hỗn hợp thành cao, để nguội rồi bảo quản.
Liều dùng:
Uống 30g/lần với nước ấm, ngày 2 lần.
4. Lưu ý khi dùng mật ong cho người bị viêm phế quản
Việc sử dụng mật ong trong các bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị viêm phế quản có thể mang lại những hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và tránh những tác dụng không mong muốn, bạn cần lưu ý những điểm sau:
1. Không áp dụng cho trẻ nhỏ dưới 1 tuổi
Mật ong không nên được sử dụng cho trẻ em dưới 12 tháng tuổi do nguy cơ nhiễm độc tố botulinum, ảnh hưởng đến hệ thần kinh chưa hoàn thiện của trẻ. Với trẻ em từ 1–3 tuổi, cần có sự tư vấn từ bác sĩ trước khi dùng.
2. Thận trọng với các đối tượng có bệnh lý nền
Những người mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường, huyết áp thấp, trào ngược dạ dày, rối loạn gan – thận hoặc đang trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật nên thận trọng khi sử dụng mật ong. Trong các trường hợp này, hãy hỏi ý kiến bác sĩ để đánh giá mức độ phù hợp.
3. Ưu tiên mật ong nguyên chất, rõ nguồn gốc
Chất lượng mật ong ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị. Do đó, bạn nên chọn mua mật ong nguyên chất từ các cơ sở uy tín, tránh loại pha tạp, kém chất lượng vì có thể gây phản tác dụng hoặc kích ứng.
4. Không thay thế hoàn toàn thuốc điều trị
Mật ong chỉ nên dùng như một biện pháp hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng viêm phế quản trong giai đoạn đầu hoặc các trường hợp nhẹ. Việc lạm dụng hoặc thay thế thuốc điều trị chính bằng các phương pháp dân gian có thể khiến bệnh kéo dài hoặc tiến triển nặng hơn.
5. Kiên trì sử dụng và theo dõi phản ứng
Dù là liệu pháp tự nhiên, mật ong cũng cần được sử dụng đúng cách và đều đặn mới có thể phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, nếu sau vài ngày áp dụng mà triệu chứng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nặng thêm, hãy ngừng sử dụng và đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị đúng hướng.
Mật ong là nguyên liệu thiên nhiên quý giá, có thể góp phần làm dịu cổ họng, giảm ho, tiêu đờm và tăng cường sức đề kháng trong các trường hợp viêm phế quản nhẹ. Tuy nhiên, người bệnh cần áp dụng đúng cách, đúng liều lượng và không chủ quan trong việc theo dõi diễn biến bệnh. Khi các triệu chứng trở nên dai dẳng, tái phát thường xuyên hoặc gây ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị chuyên sâu kịp thời.